ಲೋಕೊರ್ಮೆ ನಾಡ್‌0ಡಲ ತಿಕ್ಕಂದಿನಂಚಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಆಚರಣೆಲು, ಸಂಸ್ಕೃತಿಲು ನೆಲೆ ಊರಿನ ಜಾಗ ಒವ್ವು ಪಂದ್ ಕೆಂಡ, ಅವ್ವು ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್, ಮೂಲು ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಆಚರಣೆದ ಪಿರವುಡ್ಲ ಒಂಜಿ ಕಥೆ ಉಂಡು.. ಅಯ್ಟ್ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯಕುಲು ಮುಡೆತಿನ ಪೊರ್ಲಕಂಟ್ ದ ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಚೌಕಟ್ಟು0ಡು. ಇನಿಕಾನಗ ಅವೆನ್ ಮಾತಾ ತೆರಿಯೊಂದು ಒರಿಪಾವೊಂದು ಪೋಪಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಮ್ಮ ಮಿತ್ತ್ ಉಂಡು. ತುಳುವೆರ್ನ ಪದ್ರಾಡ್ ತಿಂಗೊಲುಡು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಪಂಡ ಅವ್ವು ತುಳುವೆರ್ನ ನಂಬಿಕೆದ ತಿಂಗೊಲುಗೆ. ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ಆಟಿದ ಆಚರಣೆ ಎಂಚ? ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಪಂಡ ದಾಯೆ ಆತ್ ವಿಶೇಷ? ಆಟಿಡ್ ತಿನ್ಪಿನ ತಿಂಡಿ ತಿನಸುಲು ಒವ್ವು ಮಾತ? ಆಟಿಡ್ ಮಲ್ಪುನ ಕಟ್ ಕಟ್ಲೆದ ಮಹತ್ವ ದಾದಾ? ಇಂಚಿನ ಒಂಜಾತ್ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ನಿಕ್ಲೆಡಲ ಇಪ್ಪು.
ತುಳುವೆರೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ವರ್ಷದ 12 ತಿಂಗೊಲುಗುಲ 12 ಪುದರುಂಡು. ಆಂಡ ನಮ ಏರ್ಲಾ ಅವೆನ್ ಹೆಚ್ಚಾದ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುಜ. ಹಿರಿಯೆರ್ ನ ಕಟ್ಟುಲು ಅಕ್ಲೆನೊಟ್ಟಿಗೆ ಅಳಿದ್ ಪೋವೊಂದುಂಡು ಪನ್ಪಿನಯ್ಕ್ ಉಂದುವೇ ಒಂಜಿ ನಿದರ್ಶನ. ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಡ್ ಆಟಿಲ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲು. ತುಳುವ ಕಟ್ಟಡ್ ನಮಕ್ ಮಾತಾ ರಡ್ಡೇ ಕಾಲ, ಒಂಜಿ ಅರೆಗಾಲ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಮರಿಯಾಲ.”ಆಟಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಅರೆಗಾಲ, ಮಾಯಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಮರಿಯಾಲ” ಬರ್ಪುಂಡು ಪನ್ಪುನವ್ವು ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ಕಟ್ಟ್. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಕರಿದ್ ಸೋಣ ಬನ್ನಗ ಬರ್ಸ ಕ್ರಮೇಣ ಕಮ್ಮಿ ಆದ್ ಚಳಿ ಸುರು ಆಪುಂಡು. ಜಾರ್ದೆ, ಪೆರಾರ್ದೆ, ಪೂಯಿಂತೆಲ್ ಈ ಮೂಜಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಚಳಿ ಶುರ ಆಪುಂಡು. ಮಾಯಿ ತಿಂಗೊಲುರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಸೆಕೆ ಸುರ್ ಆದ್ ಒಂತೊಂತೆ ಬರ್ಸ ಬರ್ಪುಂಡು, ಅವ್ವೆ ಬೇಷ ತಿಂಗೊಲುಡು ಸಾಧಾರಣ ಬರ್ಸ ಬತ್ತದ್ ಕಾರ್ತೆಲ್, ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬರ್ಸ ಜೋರು ಬತ್ತ್ ದ್ ತೋಡು, ತಾರ್, ಸುದೆ ಪೂರಾ ದಿಂಜಿದ್ ಪರಪುಂಡು. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುನು ಕೆಸರ್ ಕುರ್ತೆಲ್ ದ ತಿಂಗೊಲು ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಆಟಿಡ್ ಏರ್ನ ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಪೊಂಡಲ ಕೆಸರ್ ದಿಂಜಿದ್ ಕಾರ್ ನಂಜಿ ತಿನ್ಪುನ ಎಚ್ಚಗೆ. ಆತೆ ಅತ್ತ0ದೆ ಬುಲೆತಿನ ಕೆಯಿ, ತರಕಾರಿ, ಕಂಗ್‌ಲೆಗ್ ರೋಗ ಪುರಿ ಪತ್ತ್ ದ್ ಒವ್ವುಲ ಬರ್ಕತ್ ಆಪುಜಿ ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರಲು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ನಮ್ಮ ಕೆಬಿಕ್ ಬೂರ್ನ ಸಹಜ. ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ಕಟ್ಟ್ ಡ್ ಆಟಿಡ್ ಬರ್ಪುನ ತೆಡಿಲ್‌ಗ್ಲ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಉಂಡು. “ಆಟಿಡ್ ತೆಡಿಲ್ ಬತ್ತ್0ಡ ಅಟ್ಟ ಪೊಲಿಯು” ಪನ್ಪಿನ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ಗಾದೆನಿ ಉಂಡು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ಕಾರ್ತೆಲ್ ಡ್ ಕಂಡೊಗು ನೇಜಿ ನಡ್ಪುನ ಕ್ರಮ. ಆಟಿ ಬನ್ನಗ ನಡ್ತಿನ ನೇಜಿ ಕೆಯಿ ಆದ್ ನಳ್ತೊಂದು ಇಪ್ಪುಂಡು. ಈ ಪೊರ್ತುಡು ತೆಡಿಲ್ ಬುರುಂಡ ಭೂಮಿ ಅದ್‌ರ್ದ್ ಕೆಯಿ ಎಡ್ಡೆ ಬುಲೇದ್ ಅರಿತ ಮುಡಿ ಜಾಸ್ತಿ ಆದ್, ಅಟ್ಟ ನಿಲ್ಕೆ ಆದ್ ಅಟ್ಟ ಪೊಲಿಯೂ ಪನ್ಪಿನವ್ವು ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ನಂಬಿಕೆ.
ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಪೊರ್ತು ಪೋಪುನ ಬಾರಿ ಮೆಲ್ಲಗೆ. ಭೂಮಿ ಸೂರ್ಯನ ಸುತ್ತ ಬನ್ನಗ ಒರೋರ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಕತ್ತಲೆ ಬೊಲ್ಪು ಆಪುನೈಟ್ ಒಂತೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಲು ತೋಜಿದ್ ಬರ್ಪ. ಆಂಡ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯೆರ್ ಆಟಿಡ್ ಪೊರ್ತು ಪೋವಂದಿನಯ್ಕ್ ಬೇತೆನಿ ಒಂಜಿ ಕಾರಣನ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಅವ್ವು ದಾದಾ ಪಂಡ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ವಾ ಒಂಜಿ ಎಡ್ಡೆ ಕಾರ್ಯಲ ಆಪುಜಿ. ಮದಿಮೆ, ಬಯಕೆ, ಇಲ್ಲ್ ಒಕ್ಕೆಲ್, ಪೂಜೆ, ಪುರಸ್ಕಾರ ಒಂಜಿಲ ನಡಪುಜಿ. ಅತ್ತ0ದೆ ದೈವೊಲೆಗ್ ಕೋಲ, ಬಲಿ, ಅಗೆಲ್ ಒವ್ವುಲ ಮಲ್ಪುಜೆರ್. ರಾತ್ರೆ ಪಗೆಲ್ ಬುಡ0ದೆ ಬರ್ಪುನ ಬರ್ಸಗ್ ಇಲ್ಲರ್ದ್ ಪಿದಾಯಿ ತರೆ ಪಾಡರ ಆವಂದೆ ಇಲ್ಲಡೆ ಕುಲ್ಲುದು ಪೊರ್ತು ಪೋಪುಜಿ ಪನ್ಪುನವ್ವು ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲದು ಬೆರಿಯೆ ಬೈದಿನ ದುಂಬುದಕ್ಲೆನ ಪಾತೆರ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಒಂಜಾತ್ ತಿಂಡಿ ತಿನಸ್ ಲೆನ್ ಮಲ್ತ್ ದ್ ತಿನೊಡುಗೆ ಪನ್ಪಿನ ಪಾತೆರ ನಮ ಮಾತಾ ಕೇಂದಿಪ್ಪ. ನೆಕ್ಕ್ ರಡ್ಡ್ ಕಾರಣ ಉಂಡು ಬಂಧುಲೆ. ದುಂಬುದ ಕಾಲಡ್ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಪಂಡ ಬೆನ್ಪಿನಾಯಗ್ ಬೇಲೆ ಇತ್ತಿಜಿ, ಹಳ್ಳಿಡ್ ಬೆನ್ನಿ ಬೇಸಾಯ ಬುಡುಂಡ ಬಂಜಿಗ್ ಬೇತೆ ಒವ್ವುಲ ಆಧಾರ ಇತ್ತಿಜಿ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಡು ಅಟ್ಟಡ್ ದೀತ್ ನ ಅರಿ ಪೂರಾ ಮುಗಿದ್ದ್ ಬಂಜಿಗ್ಲ ಭಂಗದ ಕಾಲಗೆ. ಈ ಪೊರ್ತುಡು ದುಂಬುದಕ್ಲ್ ರಾಗಿದ ಗಂಜಿ ಮಲ್ತ್ದ್, ಗುಡ್ಡೆಡ್ ಇತ್ತಿನ ಕೇನೆದ ಕಂಡೆನ್ ಗರ್ತ್ ದ್, ಒಂತೆ ಅರಿ ಪಾರ್ದ್ ಪುಂಡಿ ಮಲ್ತ್ ತಿಂದ್ ದ್ ಬಂಜಿ ದಿಂಜಾವೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಗೆ. ಉಂದೆನ್ ಬುರ್ದು ಗುಡ್ಡೆದ ತಜಂಕ್, ಪತ್ರೊಡೆ ಆಟಿದ ತಿಂಡಿ ತಿನಸ್ ಲೆಡ್ ಬಾರಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆಯಿನವ್ವು. ಆಟಿಡ್ ಮೂಜಿ ಸರ್ತಿ ಆಂಡಲ ಪತ್ರೊಡೆ ತಿನೊಡುಗೆ, ಅವೆರ್ದ್ ಮೈಕ್ ಪತ್ ದಿನ ಸೀಕ್ ಸಂಕಟ ದೂರಾಪುಂಡುಗೆ. ಇಂಚ ಬಂಜಿದ್ ಬಡವುಗ್ಲ, ಬಾಯಿದ್ ಅಂಗ್‌ಗ್ ಲಾ ಆಟಿದ ತಿಂಡಿ ತಿನಸುಲು ಸಾತ್ ಕೊರ್ಪು0ಡುಗೆ. ಬಹುಷಃ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುದ ಬೇತೆ ವಿಚಾರದ ಬಗೆಟ್ ಗೊತ್ತಿಜಿಂಡಲ ಆಟಿದ ಅಮಾವಾಸೆದ ಬಗೆ ಎಚ್ಚಿನಕ್ಲೆಗ್ಲಾ ತೆರಿಡಿಪ್ಪುಂಡು. ಆಟಿದ ಅಮಾವಾಸೆದಾನಿ ಪುಲ್ಯಕಾಂಡೆ ಕೋರಿ ಕಿಲೆಪುನೈರ್ದ್ ದುಂಬು ಲಕ್ಕ್ ದ್ ಕಾಯರ್ದ ಮರತ ಗೆಲ್ಲ್ ನ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಳ್ಳಿದ ದೈನ್ ಸಾಗುಳಿ ಮಲ್ಪುನ ಕಂಡೊಗು ಕುತ್ತುದು, ಬೊಲ್ಪು ದೇವೆರ್ ಮೂಡುನೈರ್ದ್ ದುಂಬು ಪಾಲೆದ ಮರತ ಕೆತ್ತೆನ್ ಕಲ್ಲ್ಡ್ ಹಾಕ್ ದ್ ದೆತ್ತ್ ದ್ ಇಲ್ಲಗ್ ಕೊನವೊಡು.
ಒಂಜಿ ವೇಳೆ ಕತ್ತಿಡ್ ಪಾಲೆದ ಕೆತ್ತೆನ್ ದೆತ್ತ್0ಡ ಮರ್ದ್ ವಿಷ ಆಪುಂಡು ಪನ್ಪುನ ನಂಬಿಕೆಲ ಉಂಡು. ಆಟಿದ ಅಮಾಸೆದಾನಿ ಪಾಲೆದ ಮರಟ್ ಸಾರತ್ತೊಂಜಿ ಬಗೆತ ಮರ್ದ್ ಸೇರುಂಡುಗೆ, ಪಾಲೆದ ಕೆತ್ತೆಗ್ ಎಡ್ಡೆಮುಂಚಿ, ಒಂತೆ ಓಮ ಪಾರ್ದ್ ಕಷಾಯ ಮಲ್ತ್ ಪಾರ್‌0ಡ ವಾ ಸೀಕ್ ಸಂಕಟಲ ಬರಂದ್ ಗೆ, ಮಾತ್ರೆ ಮರ್ದ್ ಪಂದ್ ತಿರ್ಗುನ ಉಂತುಗೆ ಪನ್ಪಿನವ್ವು ಹಿರಿಯೆರ್ ಪಂತಿನ ಅತ್ತ0ದೆ ನಮ ಕಣ್ಣ್ ಡ್ ತೂತಿನ ಸತ್ಯನಿ ಸರಿ. ಪಾಲೆದ ಕಷಾಯ ಉಷ್ಣ ಆಪುನಯ್ಕ್ ಮೆತ್ತದ ಗಂಜಿ ಮಲ್ತ್ ದ್ ಪರ್ಪುನ ಕ್ರಮಲ ಉಂಡು.
ಆಟಿದ ತಿಂಗೊಲುದ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ವಿಶೇಷ ಪಂಡ ಅವ್ವು ಆಟಿದ ಮಾರ್ಯಾದಿ. ಮದಿಮೆ ಆದ್ ಕಂಡನಿ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋಯಿನ ಪೊಣ್ಣು ಆಟಿಡ್ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಡ್ ಬತ್ತ್ ಕುಲ್ಲುನ ಆಚರಣೆಲ ನಮ್ಮ ತುಳು ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ಉಂಡು. ಆಟಿದ ತಿಂಗೊಲುಡು ಇಲ್ಲದ ಪೂತ ದೈಟ್ ಒಂಜಿಲಾ ಪೂ ಇಪ್ಪುಜಿ, ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆ ಪೂ ಪೂರಾ ಅಪ್ಪೆ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋಪುಂಡು ಪನ್ಪಿನ ಹಿರಿಯೆರ್ನ ಕಥೆಲ ಈ ಆಟಿದ ಮಾರ್ಯಾದಿದ ಕ್ರಮಕ್ಕೂ ಅಂಟ್‌ದುಂಡು. ಆಟಿಡ್ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಗ್ ಆಟಿ ಕಳೆ0ಜೆ ಬರ್ಪುನ ಕ್ರಮಲಾ ಇತ್ತ್0ಡ್. ಆಟಿ ಕಳೆ0ಜೆ ಬತ್ತ್0ಡ ಇಲ್ಲದ ಮಾರಿ ಕಳೆಯು0ಡು ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆಲ ಇತ್ತ್0ಡ್. ಮುಗೇರ ಸಮುದಾಯದಕ್ಲ್ ಆಟಿ ಕಲೆಂಜನ ವೇಷ ಪಾರ್ದ್ ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಗ್ ಪೋಪುನ ಕಟ್ಟ್ ಇತ್ತ್0ಡ್.
ಕೆದಾಯಿ ಪೂ ಪತ್ತುಂದು, ಕೈತಲ್ ಬತ್ತಿನ ಜೋಕುಲು ಬಾಲೆಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ಕೆದಾಯಿದ ಎಸಲ್ ಕೊರೊಂದು ಆಟಿ ಕಲೆಂಜೆ ಊರು ಸುತ್ತು ಬರ್ಪುನ ಪೊರ್ಲು ತೂವರ ರಡ್ಡ್ ಕಣ್ಣ್ ಯಾವಂದ್. ಆಟಿಡ್ ಕುಲೆಕ್ಲೆಗ್ ಅಗೆಲ್ ಬಲಸುನ, ರಾವುಗು ಅಗೆಲ್ ಸೇವೆ, ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುನ ಇಂಚ ಸಾಲ್ ಸಾಲ್ ಆಚರಣೆಲು ಆಟಿದ ತಿಂಗೊಲುಡು ತೂವರ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಬಹುಷಃ ಒಂಜಿ ತಿಂಗೊಲುಗು ಈತ್ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕೊರ್ದು ವಿಭಿನ್ನ ಆಚರಣೆಲೆಡ್ ಪೊರ್ತು ಕಲೆಪಿನ ಪೊರ್ಲುನ್ ಲೋಕದ ಬೇತೆ ಓಲುಲ ತೂವರ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಅಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಉಂಡು ಪಂದ್ ಉಂಡು ಪಂದ್ ಆಂಡ ಅವ್ವೆನ ತುಳುನಾಡ್ ಡ್ ಮಾತ್ರ ಪಂದ್ ಅಟಿದ ಬಗೆಟ್ ನಮ ಮಾತ ಮಂಡೆ ದೇರ್ತ್ ಪನ್ಪುಲೆಕ್ಕ ಆವೊಡು.
